Yeni yerlere gitmek, yalnızca yeni yerler görmek anlamına gelmez. İçinizde bir seyyah saklıyorsanız eğer, ne demek istediğimizi çok iyi anladınız. Seyahat etmek, yola çıkmak gidilen her yeni yerin mutfağından da tatmak demektir.
Roma’ya birkaç günlüğüne gelip sarma dolma arayanları hiç anlamam. İzmir’den buralara göçeli sekiz yıl oldu. Elbette yaşadığım yerde özlem çektiğim Türk lezzetleri var: İzmir’in gevreği, tazecik yufkalar, odun ateşinde kavrulmuş çerezler… Özlenmeyecek gibi değiller ki!
Abruzzo’da yeni lezzetler keşfettim. Bizim evde hem Türk Mutfağı hem de İtalyan Mutfağı’ndan tarifler süsler yemek masamızı. Abruzzo’nun geleneksel lezzetlerini tattıkça kendimi Akdeniz Mutfağı’nın kollarına bırakıyorum! Zeytinyağı Ege ve Abruzzo’nun ortak lezzeti.
Ortak olan başka lezzetlerimiz de varmış meğer. Bunlardan biri Aydın şehrinin Ortaklar ilçesinden geçerken yol kenarlarında sıra sıra dizilmiş restoranlarında yediğimiz o çöp şişler, İtalya’nın yalnızca Abruzzo bölgesinde karşınıza çıkar!
Abruzzo’da bir ailem var artık! Nonna‘mızdan (ailemizin anneannesi) taze makarna yapmayı da öğrendim çoktan! Ailede torunlar hep erkek; haliyle pek kıymetliyim. Hamaratlığımla da bütün kalpleri fethettim.
Kış mevsiminde içleri ısıtan bir tarif var ki, bana canım annemin çökelek peynirle hazırladığı “mıhlama“yı anımsatır. Sonuçta ikisi de mısır unundan yapılıyor. Polenta‘yı hazırlamak zaman alır. O yüzden genelde festivallerde karşıma çıkan bir lezzettir. Abruzzo’ya özgü olarak üzerine domates soslu “salsiccia” (sosis) konarak servis edilir. Ben sade veya mantarlısını severim.
Adriyatik Denizi’nden babam çıksa yerim! Domates sosu içinde karışık deniz mahsüllerinin saatlerce toprak kapta pişirildiği Brodetto di Pesce ilk defa Abruzzo’nun Vasto şehrinde karşıma çıktı. İlk görüşte, ilk tadışta aşk, işte ben buna derim!
Nonna’mızın yaptığı klasik yemeklerin başında gelir domates soslu peynir köftesi. Buraya has özel bir inek peynirinden yapılır. Aynı özellikte peyniri bulamaz, başka bir peynirle denerseniz yaptığınız köfteleri bol yağda kızartırken yayılabilirler, korkunç bir tecrübe olabilir o an -başıma gelmişliği vardır. En iyisi, işi ehline bırakmak ve bol sohbetli bir masada tadını çıkarmaktır.
Eşimin en sevdiği yemeklerden biri domates soslu barbunyalı taze eriştedir. Erişte formatı, meğer Abruzzo’ya da özgüymüş. İsmi “sagne” (Türkçe Okunuşu: sanye). Hele bir de nonna’mızın toprağından topladığımız taze barbunyalarla hazırlamışsak sagne e fagioli“yi, tadına doyum olmaz.
Scrippelle, Teramo bölgesinin geleneksel bir yemeği. Abruzzo’da şehirden şehire değisen zengin bir mutfak kültürü var aslında. Misal Chieti şehri ve ona bağlı kasabaların evlerinde Scrippelle bilinir ama yapılmaz çünkü onların daha farklı tarifleri vardır. İtalya’ya geldiğimden beri her pazar şahane öğle yemekleri hazırlanır lakin hiç bu tarife denk gelmedim. Neyseki teyzemiz Patrizia’nın 50. doğumgünü kutlaması için gittiğimiz restoranda ikram edildi de böylece tadına bakmış oldum.
Scrippelle, bildiğimiz kreplerin içine parmigiano peynir rendesi konulup, tavuk veya et suyu ile servis edilen bir yemek. Oldukça lezzetli olduğunu itiraf etmeliyim!
Le Mazzarelle, tamamen oğlak etiyle yapılan bir tarif. Hazırlama süreci oldukça zahmetli, servis edildiğinde keyifle yiyip aklınızdan çıkmayacak kadar özel bir yemektir. Teramo şehrine adım attığınızda, bu lezzetle de tanışmanızı öneririm; şayet domuz eti yemiyorsanız bu et tabağı tam size göre!
Oğlağın kalp, akciğer ve karaciğeri dilim dilim haşlanır, bu dilimler frenk salatası (acı marul da deniyor) yaprağına bizim sarma dolma gibi sarılır. Yaprağın etrafına yine oğlağın bağırsakları ip gibi dolanır ve zeytinyağı, taze adaçayı yaprakları, mercanköşk ve maydanoz ile tavada pişirilir. Servis edildiğinde hem görselliğiyle hem kokusuyla hem de lezzeti ile sizi sizden alabilecek Abruzzo’ya has geleneksel bir tariftir.
Abruzzo’nun en sevdiğim yani, tazecik peynirleridir. Seyahat sırasında her kasabanın kendine has, ünlü peynirlerinden tatmak bana büyük keyif verir. Mağaralarda eskitilen peynirlerinden tutun, ceviz yapraklarına sarılan kokulu peynirleri, otlu peynirleri, sade ve taze taze tüketilen inek ve koyun peynirleri, bir bardak Montepulciano D’Abruzzo şarabı eşliğinde acıkan midenize bayram yaptırır.
Abruzzo’da yaz dönemi özellikle ağustos ayında festivallerden festivallere koşuyoruz. O kasaba senin, bu kasaba benim her akşam bir başka eğlence, müzik, yemek. Bu keyifli kasaba ziyaretlerinde mutlaka Abruzzolu kadınlar kocaman yağ dolu kazanlarda bizim lokmaya benzer bir hamuru ince uzun kızartıp durur. İşte bu crispelledir. Şerbetlemezler ama üzerine toz şeker serperler. Bazılarının içi kuru üzümlü olur. Aslında kızartma severim ama crispelle bizim lokmalar gibi çok yağlı gelir bana ve yiyemem. Seveni de çekirdek çitler gibi sayısızca yiyebilir.
Aslında Abruzzo mutfağının bolluğunu on yemeği tarif etmekle anlamak mümkün değil; en iyisi ziyaret etmek ve bu zenginliği kendi gözlerinizle görmek. Crispelle, sagne, arrosticini, polenta gibi tanıdık lezzetlerin Abruzzo yorumlarını mutlaka denemelisiniz. Bunlardan ayrı, farklı binbir çeşit yemeklerini keşfetmek ise size kalmış.
Meraklısına
- Aheste Gezi Rehberi, Alternatif Bir İtalya için Abruzzo Bölgesi’ne özel hazırlanmış tüm yazılarımız burada.
- Abruzzo’da neler yapabileceğinize ilişkin listemize göz atabilirsiniz.
- Bizi facebook ve instagram üzerinde takip edebilirsiniz.
- Tüm İtalya’ya dair seyahat önerilerimize ise buradan ulaşabilirsiniz.
